Artykuły i publikacje
Wartości a wychowanie
"Wartości to drogowskazy,
Które wskazują nam
Jak postępować,
Kierują naszymi wyborami,
Ustosunkowaniem do świata,
Innych ludzi i nas samych."
Dzieciństwo to czas nabywania nawyków, kształtowania charakteru, przyswajania wartości, które będą wyznacznikiem postępowania w całym późniejszym życiu. Wartości to drogowskazy, które wskazują nam jak postępować, kierują naszymi wyborami, ustosunkowaniem do świata, innych ludzi i nas samych.
System wartości dzieci wynoszą z domu, ze szkoły, środowiska, środków masowego przekazu i ważne jest, by wszyscy zaangażowani w proces wychowania mówili jednym głosem, kształtując ludzi kochających prawdę, szukających piękna w sobie i wokół siebie, czyniących dobro i żyjących w zgodzie z samym sobą i drugim. Niestety nie zawsze tak jest.
Należy już więc małym dzieciom uświadamiać kwestie wartości, aby w późniejszym życiu jako młodzież i dorośli kierowali się nimi i nie naruszali podstawowych norm etycznych. Język jakim posługuje się rodzic czy wychowawca musi być czytelny i zrozumiały, wyrażający otwartość i szczerość, opisujący konkretne wydarzenia czy doświadczenia.
W przypadku małych dzieci przekaz słowny powinniśmy zastąpić przykładem, zabawą i wykorzystywać każdą odpowiednią sytuację by pokazywać czym jest uczciwość, szacunek, akceptacja. Takich sytuacji jest wiele: wspólne gry, spacery, czytanie książek. Każda chwila spędzona z dzieckiem daje możliwość nauczenia go bycia dobrym.
Za sprawa mediów dzieci od najmłodszych lat bombardowane są obrazami przemocy i zła. Przedwcześnie staja się dorosłe, uczą się reagować złością, rodzi się egoizm i agresja. Rodzice nie są w stanie odizolować swoich dzieci od ciemnych stron życia, kontrolować wszystkiego z czym się stykają. Mogą jednak ograniczać dzieciom dostęp do telewizji i gier, a równocześnie dać im atrakcyjne sposoby spędzania czasu np. czytanie, zabawy na świeżym powietrzu, wspólne zajęcia z rodzinne. Ważne jest, aby zapewnić dziecku klimat miłości, wzajemnego szacunku.
Warto pamiętać, że dziecko wymaga miłości i zaspokojenia wszystkich potrzeb, nie tylko fizycznych. Trzeba z nim rozmawia, nie bać się trudnych tematów, pokazać im granice zachowań, których przekraczać nie wolno. Nie można bać się mówić o swoich uczuciach, jakie wywołuje niewłaściwe zachowanie. Potępienie ze strony rodziców zachowań agresywnych oraz pozytywne relacje z dzieckiem odgrywają niemałą rolę w rozwijaniu u dziecka odrazy od przemocy.
Nikt nie zastąpi rodzica w roli wychowawcy, ale jest wiele instytucji, które mogą ich w tych działaniach wspierać, wskazywać metody, uczyć sposobów radzenia sobie z przeciwnościami.
Opracowanie: Dorota Stadnik
na podstawie artykułu psycholog Alicji Małkowskiej.