 STARTOWA |
| GALERIA |
Nasze przedszkole
jadłospis
KONTAKT |
| telefon |
| e-mail |
 |
Poradnik specjalistów
NA CZYM POLEGA REHABILITACJA WZROKU?
W naszym przedszkolu od wielu lat dzieci słabowidzące objęte są zajęciami usprawniania widzenia czyli tzw. rehabilitacją wzroku. Z pewnością rodzice dzieci z dysfunkcją widzenia, i nie tylko oni, zastanawiają się, co tak naprawdę kryje się pod tym pojęciem, na czym owa rehabilitacja polega.
Zanim jednak wyjaśnię znaczenie tych pojęć zobowiązana jestem wcześniej kilka słów napisać skąd w ogóle wzięła się idea funkcjonalnego usprawniania widzenia. Otóż zrodziła się ona z uświadomienia sobie faktu, że osoby słabowidzące o zbliżonych czy wręcz identycznych okulistycznych parametrach wzrokowych w praktyce radzą sobie różnie. Jedni widzą jakby więcej i lepiej, inni mniej. Analiza tego zjawiska potwierdziła znaną prawdę, że widzenie to nie tylko fizyczna możliwość pobierania i przekazywania bodźca uwarunkowana przez parametry okulistyczne, ale to także zapamiętywanie, interpretacja, rozumienie tego, co bodziec oznacza. Stąd różnice w funkcjonowaniu wzrokowym poszczególnych osób przy fizycznie zbliżonych czy analogicznych zaburzeniach widzenia. Opierając się na doświadczeniu życiowym, inteligencji, pomagając sobie sprzętem optycznym, wykorzystując rozmaite psychologiczne i fizyczne czynniki, poszczególni słabowidzący nauczyli się posługiwać posiadanymi resztkami wzroku mniej lub gorzej. Takie obserwacje doprowadziły do stwierdzenia, że po pierwsze – obok pomiarów widzenia przeprowadzanych przez lekarzy okulistów typowymi dla nich metodami diagnostycznymi, warto mierzyć praktyczną umiejętność korzystania ze wzroku stosując diagnozę funkcjonalną, po drugie – skoro skuteczność posługiwania się resztkami wzroku jest w stanie realnie zwiększyć się pod wpływem doświadczeń i ćwiczeń wobec tego należy tę zależność wykorzystać i opracować przemyślany sposób usprawniania widzenia, pomimo dysfunkcji oczu.
Do chwili obecnej metod takich zwanych programami opracowano już wiele, wciąż się je udoskonala i poszukuje nowych.
Punktem wyjścia do opracowania indywidualnego programu rehabilitacji wzroku dziecka jest aktualna poszerzona diagnoza okulistyczna oraz diagnoza funkcjonalna przeprowadzona przez rehabilitanta. Celem diagnozy funkcjonalnej jest określenie stopnia wykorzystywania uszkodzonego wzroku i stopnia samodzielności dziecka, określenie sfery, w której dziecko napotyka na największe trudności oraz określenie celu zabiegów rehabilitacyjnych. Weryfikacja diagnozy funkcjonalnej następuje w fazie ćwiczeń usprawniających.
Istotnym zadaniem rehabilitanta wzroku jest w przystępny sposób wyjaśnienie rodzicom jak widzi ich dziecko, dlaczego napotyka na takie a nie inne trudności w życiu codziennym i jak je można zminimalizować poprzez stosowanie różnego rodzaju pomocy optycznych, sposobu oświetlenia, wykorzystania kontrastu, itp.
Bezpośrednim celem rehabilitacji wzroku nie jest więc poprawianie okulistycznych parametrów widzenia lecz nauczenie optymalnego korzystania ze wzroku, mimo oczywistych ograniczeń związanych z posiadanym uszkodzeniem. Pomaga słabowidzącemu nadać znaczenie temu, co widzi, a informacje uzyskiwane drogą wzrokową prawidłowo wykorzystać. W przypadku małych dzieci ( do 6-go roku życia) lub starszych z głębokimi uszkodzeniami narządu wzroku stymuluje się je do patrzenia (do otwierania oczu, zwracania głowy w kierunku obiektu), do rozwijania podstawowych sprawności wzrokowych, takich jak: fiksacja (czyli umiejętność utrzymywania spojrzenia na obiekcie), śledzenie (umiejętność prowadzenia wzrokiem poruszającego się obiektu), rozwijanie pojęć i pamięci wzrokowej oraz wyższych sprawności wzrokowych, np. spostrzegania podobieństw i różnic w figurach abstrakcyjnych i znakach.
Wysiłek i praca, jakie trzeba włożyć w nauczenie dziecka maksymalnego wykorzystywania uszkodzonego wzroku, są bardzo duże, postępy często bardzo powolne, lecz w większości wypadków podjęcie tego wysiłku w pełni się opłaca. Trzeba też jednak pamiętać przy tym o jednym bardzo istotnym fakcie: żadne dziecko nie jest w stanie radzić sobie w oparciu o wzrok lepiej niż pozwala na to jego aktualny poziom rozwoju zdolności spostrzegania i ogólny poziom rozwoju umysłowego. Rozwój poznawczy i oczekiwania dotyczące umiejętności posługiwania się wzrokiem ściśle się ze sobą łączą. Proces rozwijania umiejętności korzystania ze wzroku stymuluje także rozwój poznawczy ze względu na integracyjny charakter zmysłu wzroku, daje więc podwójną korzyść.
Rehabilitant wzroku – Anna Jaworska
Prowadzenie strony przy współpracy z p. Dorotą Stadnik - Burakowską