Poradnik specjalistów

Rodzic mój domowy logopeda

Każdy rodzic może samodzielnie stymulować rozwój mowy swojego dziecka. W jaki sposób?

- mówiąc do maluszka jak najczęściej, stosując tzw. kąpiel słowną.

Wykorzystujemy do tego codzienną aktywność. Wykonując daną czynność, opowiadamy o niej, np. "Gotuję zupę, obieram marchewkę. Popatrz, marchewka jest twarda i pomarańczowa. Dotknij - prawda, że twarda?". Komentujmy możliwie często to, co sami robimy i co robi dziecko. Mówmy do naszego dziecka wyraźnie i powoli, by wszystkie wypowiadane przez nas słowa były czytelne. Unikamy zdrobnień, opisujemy czynności.
Starajmy się wyróżniać - gestem, intonacją - nazwy w wypowiedziach.

- obserwujemy dziecko i podążajmy za nim.

Podbudowujmy w maluszku chęć komunikowania się, dostrzegając jego potrzeby. Nie wyręczajmy dziecka w mówieniu, nie starajmy się zrozumieć w lot jego potrzeb - niech próbuje nam je przekazać słowami. Nie przerywajmy dziecku, pozwólmy dokończyć wypowiedź. Gdy podpowiadamy mu słowa, zwroty, dawajmy również możliwość wyboru odpowiedzi. Nasze słownictwo powinno być zróżnicowane, ale znane dziecku.
Pamiętajmy, podstawową formą ćwiczeń powinna być rozmowa.

- mówimy do dziecka dając prawidłowy wzorzec wymowy.

Gdy dziecko mówi po swojemu, powtarzajmy po nim tę samą treść w poprawionej gramatycznie formie, ale nie nalegajmy, żeby dziecko powtarzało słowa. Na początku nie wymagajmy również prawidłowej artykulacji. Chwalmy je za każdą głosową reakcję.

- czytamy dziecku książeczki.

Nazywajmy to, co widzimy na ilustracjach. Sprawdzajmy, czy rozumie wszystkie wyrazy, zadając mu pytania i ewentualnie podpowiadając odpowiedzi. Możemy naprowadzić dziecko na właściwe słowo, pokazując coś na obrazku, mówiąc początek wyrazu.

- śpiewamy, powtarzamy wierszyki, wyliczanki.

Do codziennych zajęć włączmy zabawy ruchowe, najlepiej przy muzyce, piosenkach - świetnie sprawdzają się tu piosenki, podczas śpiewania których pokazujemy części ciała , naśladujemy czynności.

- ćwiczymy i rozwijamy słuch fonematyczny (zwany mownym).

Świetnie sprawdzają się tu wszelkiego rodzaju onomatopeje. Zachęcajmy dziecko do naśladowania odgłosów otoczenia, "mowy" zwierząt, pojazdów, samemu dając przykład, ale też uważnie przysłuchując się naszemu dziecku. Starajmy się łączyć wydawanie różnych dźwięków i naśladowanie odgłosów z ruchami rąk i całego ciała. W wieku 2-4 lat dziecko powinno wysłuchiwać i rozpoznawać odgłosy z otoczenia bez pomocy wzroku. Starsze dzieci bawić się mogą w powtarzanie rytmów, wyklaskiwanie, wystukiwanie (np. używając instrumentów muzycznych), a potem w wysłuchiwanie wyrazów w zdaniach, sylab i głosek w wyrazach.

- Rozwijamy sprawność manualną.

Zręczność palców ma związek ze sprawnym artykułowaniem i mówieniem. Wykorzystujmy wszelkie okazje do lepienia, klejenia, nawlekania koralików, budowania z klocków, patyczków. Nie zapominajmy o zabawach paluszkowych - "Idzie kominiarz po drabinie..." itp.

- ćwiczymy z dzieckiem narządy mowy - "gimnastyka buzi i języka".

Sprawne funkcjonowanie narządów mowy to warunek prawidłowego wymawiania wszystkich głosek. Niektóre dzieci wymawiają głoski niedbale, przy jak najmniejszym wysiłku mięśni narządów mowy. Nieprawidłowości tego rodzaju nie wynikają z wad wymowy i nie wymagają pomocy specjalisty. Wystarczą codzienne kilku minutowe ćwiczenia wyrazistości mowy oraz gimnastyka narządów artykulacyjnych.

- stosujemy ćwiczenia oddechowe, dmuchamy, chuchamy.

Czynność mowy jest nierozerwalnie związana z oddychaniem, a prawidłowe oddychanie jest fundamentem dobrej mowy.

- pozwalamy dziecku na osłuchanie się z poprawnym brzmieniem głosek.

Czyli takich, których ono jeszcze nie wymawia, wykorzystując w tym celu książeczki, obrazki, opowiadania, gry. Ćwiczenia indywidualne powinien prowadzić logopeda.

- kontakt z rówieśnikami.

Bardzo ważnym czynnikiem, mogącym dość szybko przyspieszyć rozwój mowy dziecka, jest kontakt z rówieśnikami. Warto zadbać o to, by malec dużo przebywał w towarzystwie innych dzieci - na placu zabaw, w klubiku dziecięcym, w czasie wizyt u znajomych.

- nigdy nie krytykujemy mowy dziecka.

Nigdy nie krytykujemy mowy dziecka w jego obecności ani w obecności innych dzieci, nie porównujemy go z rówieśnikami. Zawsze chwalmy dziecko, nie tylko za widoczne osiągnięcia, ale za wszelkie, nawet niezbyt udane próby i starania.

Artykuł opracowałam
na podstawie materiałów
zaczerpniętych ze stron internetowych:
Małgorzata Stupak

O NAS

DLA RODZICÓW

KONTAKT