Poradnik specjalistów
Integracja Sensoryczna
Co to jest Integracja Sensoryczna?
Integracja sensoryczna to zdolność do odczuwania, rozumienia i organizowania informacji dostarczanych przez zmysły
(wzrok, słuch, dotyk, węch, smak, układ przedsionkowy i proprioceptywny) z otoczenia do organizmu. Dzięki sprawnie
działającemu układowi nerwowemu możemy segregować, porządkować i składać pojedyncze bodźce w kompletne reakcje mózgu.
Prawidłowa organizacja wiadomości płynących z ciała i środowiska może być użyta do planowego ruchu, odpowiedniego
napięcia mięśni, zachowania wyznaczonej pozycji ciała czy właściwego reagowania emocjonalnego na zaistniałą sytuację.
Od przebiegu procesów dokonujących się w ośrodkowym układzie nerwowym zależą wysoce skomplikowane procesy
takie jak mowa, czytanie, pisanie czy liczenie.
Terapeuta prowadzący zajęcia poprzez zabawę dostarcza odpowiednich bodźców do ośrodkowego układu nerwowego.
Celowe, naprzemienne pobudzanie i wyciszanie układu nerwowego oraz poddawanie stymulacji na określone zmysły poprawia
funkcjonowanie układu sensorycznego dziecka. Wiele ćwiczeń odbywa się na huśtawkach terapeutycznych, które dostarczają
stymulacji w ruchu liniowym lub rotacyjnym oraz wymagają odpowiednich reakcji adaptacyjnych organizmu. Dziecko wykonując
różne ćwiczenia doświadcza wszystkimi zmysłami (stymulacja słuchowa, węchowa, proprioceptywna) i uczy się prawidłowo
organizować informacje płynące z otoczenia.
Co może świadczyć o zaburzeniach integracji sensorycznej?
Jeśli Twoje dziecko:
- nie lubi przytulania, całowania
- bardzo protestuje przy obcinaniu paznokci, myciu głowy, czesaniu, nie chce myć zębów
- nie toleruje metek przy ubraniach, lubi długie nogawki i rękawy
- przyjmuje pokarmy tylko o określonej konsystencji
- często mówi, że ktoś lub coś brzydko pachnie
- jest wątłe, delikatne
- nie lubi ruchu, nie lubi się huśtać, kręcić na karuzeli, woli pozostawać w stabilnej pozycji
- cierpi na chorobę lokomocyjną
- przewodzi grupie rówieśników, chętnej przebywa z dziećmi młodszymi lub starszymi, lubi rozkazywać i wysługiwać się innymi
- poszukuje mocnych wrażeń, lubi się mocować, skakać z wysokości, wdaje się w bójki, nie czuje gdy się skaleczy
- jest bardzo aktywne ruchowo, ciągle biega, podskakuje, kręci się
- nie potrafi skoncentrować się, nie słyszy poleceń, bardzo szybko się rozprasza, słyszy dźwięki z otoczenia, na które inni nie zwracają uwagi
- często potyka się, obija o meble, przewraca się
- jest nieporadne, bardzo często nie wie, jak wykonać prostą czynność, przy niepowodzeniach szybko zniechęca się, denerwuje się, płacze
- bardzo długo się ubiera, nie potrafi zapinać guzików, wiązać sznurowadeł
- nie lubi nowych ubrań
- przy posiłkach brudzi się, je niechlujnie
- brzydko pisze, maluje, myli i gubi litery, wersy, nie nadąża z przepisywaniem, nie mieści się w linijkach
- ma trudności z czytaniem i liczeniem, trze i mruga oczami, szybko się męczy
Jeśli, wśród wyżej wymienionych postaw, odnajdujesz swoje dziecko, warto skontaktować się z terapeutą integracji
sensorycznej. Pomoże on wykluczyć bądź też potwierdzić zaburzenia integracji sensorycznej.
Zajęcia integracji sensorycznej mają na celu poprawę funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego odpowiedzialnego
za odbiór, rejestrowanie i przetwarzanie bodźców zmysłowych (sensorycznych).
Ćwiczenia sensomotoryczne do wykonywania z dziećmi w domu.
1. Zawijanie w koc lub kołdrę i dociskanie wzdłuż całego ciała.
2. Zawijanie w koc i rozwijanie z turlaniem w obie strony - "naleśnik"
3. Skakanie na piłce z uszami
4. Skakanie przez gumę
5. Masowanie ciała gąbkami o różnej fakturze, nazywanie masowanych części ciała, pytanie: "co jest wyżej? - kolano czy łokieć?".
6. Szczotkowanie dłoni i przedramion różnymi pędzlami i szczotkami.
7. Stymulacja wibracjami - urządzeniem do masażu.
8. Grzebanie palcami w ryżu -, grochu, makaronach (suchych).
9. Wybieranie z miski jednego spośród różnego rodzaju ziaren
10. Zabawy z rozpoznawaniem przy pomocy dotyku przedmiotów schowanych w pudełku lub w worku, określanie ich cech.
11. Ściskanie piłeczek rehabilitacyjnych.
12. Zgniatanie, darcie kawałków gazet.
13. Opukiwanie opuszków palców o stół.
14. Siłowanie się na ręce.
15. Podskoki na: trampolinie, materacu nadmuchiwanym, piłce. W czasie podskoku osoba dorosła powinna trzymać dziecko za ręce i podciągać w górę.
16. Pajace - podskoki, orzeł na piasku
17. "Taczki" z trzymanie za nogi na wysokości ud, na jajowatej piłce rehabilitacyjnej, naśladowanie chodu różnych zwierząt: żaba, kaczka, pies, słoń, rak, pająk, wąż - wszystkie w pozycji "kucającej", albo na czworakach, albo w pozycji leżącej (wąż)
18. "Kołyski" na brzuchu i na plecach
19. Odbijanie stopami piłki w pozycji kołyski na plecach.
20. Turlanie z patrzeniem na ruchomy przedmiot
21. Kręcenie się na obrotowym krześle
22. Place zabaw dla dzieci
23. "Kącik ciszy" dla dzieci nerwowych, silnie pobudzonych - namiot, pudło kartonowe
24. Zabawy z piłkami i balonami (do balonów można wrzucić ziarna kawy, koraliki itp. - będą spadać wolniej niż piłki i łatwiej je złapać)
25. Zabawy "paluszkowe": "jadą goście...", "sroczka kaszkę warzyła" itp.
26. Chodzenie po murkach, krawężnikach konstruowanych wspólnie z dzieckiem w domu, torach przeszkód z krzeseł, koców, wałków, poduszek itp.
27. Pchanie i ciągnięcie różnych przedmiotów i mebli
28. "Wyciąganie" pościeli, ręczników, składanie koca
29. Gra w bilę
30. Rzucanie do celu
31. Ćwiczenia z ciężarkami
32. Przyjmowanie i utrzymywanie pozycji "bocian", "jaskółka", z otwartymi i zamkniętymi oczami.
33. Chodzenie po narysowanej linii: stopa za stopą, krzyżując nogi "jak modelka", przodem, bokiem, do tyłu (dostawiając z tyłu stopę)
34. Podrzucanie i łapanie piłki z "utrudnieniami": klaśnięciem, wielokrotnym klaśnięciem, przysiadem, obrotem ciała o 360 stopni.
Opracowano na podstawie materiałów
zebranych ze stron internetowych
D. Stadnik - Burakowska